Współczesnej kobiecie wzrasta zakres obowiązków i nieustannie poszerza się repertuar nowych ról.
Szczególnie jednak naznaczona i obarczona oddźwiękiem społecznym jest rola matki. Macierzyństwo stanowi przedmiot analiz wielu badaczy . Macierzyństwo to istotne zadanie rozwojowe w życiu kobiety. Bywa określane jako najistotniejsza i najbardziej znacząca rola, posłannictwo, centralny, dominujący element kobiecości . Czas niezwykle piękny (odkrywanie siebie, swoich możliwości, a także wzmacnianie wytrwałości, skuteczności i sprawczości), ale również bardzo wymagający (uczenie się nowej roli, przyjmowanie kolejnych obowiązków).
Zmiany społeczno-kulturowe zachodzące we współczesnym społeczeństwie niejako wymuszają rekonstrukcję dotychczasowego życia, w tym macierzyństwa, roli matki i jej relacji z dzieckiem.
W społeczeństwie tradycyjnym decyzja o posiadaniu dziecka była czymś oczywistym, naturalnym,
powinnością, która pozwalała przetrwać gatunkowi ludzkiemu. Dzieci traktowano jako kolejną
„parę rąk do pracy”. Rodzina nieposiadająca dziecka była odstępstwem od normy. Prokreacja
stanowiła bowiem nadrzędny cel rodziny . W czasach obecnych coraz częściej panuje przekonanie,
że pragnienie posiadania potomstwa nie jest już wzorcem postępowania społecznego ani
uniwersalną potrzebą. Posiadanie potomstwa nie jest już traktowane jako cel ludzkiego życia.
Zarówno kobieta, jak i mężczyzna decyzję o posiadaniu dziecka podejmuje bardziej świadomie,
biorąc pod uwagę finansowe, organizacyjne i emocjonalne aspekty . Współcześnie kobieta
postrzegana jest jako osoba-indywidualna, która traktuje macierzyństwo jako wybór, a nie rezultat
historyczno-społecznego przymusu.
Kilka faktów:
- Macierzyństwo trwale zmniejsza aktywność zawodową kobiet. Po narodzinach dziecka
zdecydowana większość kobiet ma co najmniej roczną przerwę w wykonywaniu pracy. Część kobiet nie wraca jednak do pracy w ciągu kilku kolejnych lat lub trwale dezaktywizuje się zawodowo. Początkowo kobiety te nie podejmują pracy, ponieważ opiekują się dziećmi. Ale niektóre matki nie decydują się na powrót do pracy zawodowej również wtedy, gdy dzieci nie potrzebują już ich wyłącznej opieki. Jednocześnie kobiety, które po dłuższej przerwie chciałyby wrócić do pracy, doświadczają trudności w znalezieniu zatrudnienia. - Wśród kobiet, które wracają do pracy po przerwie związanej z opieką nad dzieckiem, tempo
rozwoju zawodowego z reguły spada. Kobiety stosunkowo często zmieniają pracę po narodzinach
dziecka ze względu na jej utratę lub wygaśnięcie dotychczasowej umowy. A jeżeli porównamy
przeciętne wynagrodzenia kobiet i mężczyzn o zbliżonym poziomie kwalifikacji, to wynagrodzenia
kobiet są istotnie niższe. - Nawet gdy oboje rodzice pracują, to kobiety w większym stopniu niż mężczyźni zajmują się
domem i dziećmi. Poza codziennymi obowiązkami domowymi, to najczęściej kobiety muszą
zajmować się dzieckiem, gdy ono choruje i nie może pójść do żłobka lub przedszkola. Jedynie
w 1/3 rodzin, w których oboje rodzice pracują, dzielą się tymi obowiązkami mniej więcej po równo. - Z kolei mężczyźni w większym stopniu niż ich partnerki są zaangażowani w sferę zawodową.
Poziom aktywności zawodowej wśród ojców małych dzieci jest nawet wyższy niż wśród
bezdzietnych. A w rodzinach, w których oboje rodzice pracują, to mężczyźni spędzają więcej czasu na realizacji obowiązków zawodowych niż ich pracujące partnerki. I zazwyczaj to mężczyźni
zapewniają większą część dochodu rodziny. - Zatem specjalizacja między rodzicami – kobiet w obszarze domowo-opiekuńczym, a mężczyzn
w obszarze zawodowym – to częściowo samonapędzająca się spirala. Kobiety są bardziej
zaangażowane w obowiązki domowo-opiekuńcze, co przekłada się na ich mniejsze zaangażowanie w sferę zawodową. A to z kolei sprawia, że taka specjalizacja w gospodarstwie domowym bardziej się opłaca i dalej się utrwala. - Możliwości zatrudnienia w niepełnym wymiarze etatu są niewystarczające w stosunku do potrzeb
rodziców. Odsetek osób, które pracują w niepełnym wymiarze, jest w Polsce jednym z najniższych
w UE. A zainteresowanie taką formą zatrudnienia jest dużo wyższe – zarówno wśród matek, które
myślą o powrocie do pracy, jak i pracujących rodziców obu płci. - Miejsca pracy rodziców jedynie częściowo odpowiadają ich potrzebom godzenia życia
zawodowego z życiem prywatnym. Przykładowo, większość pracujących rodziców nie może wcale
lub może tylko w ograniczonym stopniu decydować o godzinach rozpoczynania i kończenia pracy.
Co więcej, u części pracodawców pojawiają się nieprzychylne reakcje związane z rodzicielstwem ich pracowników. Prawie 2/3 mężczyzn spodziewa się nieprzychylnej reakcji swojego szefa, gdyby
chcieli pójść na urlop rodzicielski. - Nierówna sytuacja rodziców na rynku pracy to często efekt trudności, z którymi muszą się
mierzyć, a nie ich preferencji. Pracujące matki – w podobnym stopniu jak pracujący ojcowie –
chciałyby rozwijać się zawodowo. Kobiety i mężczyźni w podobnym stopniu zauważają, że ich praca pociąga za sobą negatywne skutki dla życia rodzinnego, i chcieliby poświęcać więcej czasu
dzieciom.
Oczekiwania społeczne a trud macierzyństwa w życiu codziennym
Rola matki analizowana jest głównie w aspekcie powinnościowym, czyli oczekiwań społeczeństwa
wobec kobiety posiadającej dziecko . W społeczeństwach tradycyjnych, różnych kręgów
kulturowych występowało przekonanie, że macierzyństwo jest powołaniem każdej kobiety. Jej
podstawową rolą społeczną i biologiczną. W tym wypadku można było mówić o „nakazie
macierzyństwa”. Niezależnie od indywidualnych predyspozycji, pragnień i oczekiwań wymagano od
kobiety, aby posiadała potomstwo i otaczała je opieką. Kobiety, które nie spełniały tej funkcji
społecznej, bez względu na osiągane sukcesy w innych sferach życia czuły się bezwartościowe,
niepotrzebne i niespełnione. Formułowano wobec nich wzorzec macierzyństwa, ustalano, jaki
powinien być charakter relacji matki z dzieckiem, ile kobieta powinna mieć dzieci (ile oczekuje od
niej społeczeństwo). Instytucjonalny charakter macierzyństwa jest krytykowany przez
przedstawicielki feminizmu radykalnego. Uważają one macierzyństwo za pułapkę, która ma
zatrzymać kobiety w domu i wyeliminować je z osiągania sukcesów w innych sferach życia .
Obecnie na kobiety-matki wywierana jest presja pochodząca od innych osób (członkowie
najbliższej rodziny), mediów (np. za pośrednictwem kampanii społecznych), instytucji, a także
koleżanek/kolegów, współpracowników oraz innych matek . Jednocześnie mamy do czynienia z
przemianami w sferze świadomości społecznej, wynikającymi z przemian w systemie wartości,
które zaś spowodowane są ideami demokratyzmu i wolności. Oczekiwania wobec matek
nieustannie rosną. Macierzyństwo zostaje porównywane do jednej z dyscyplin olimpijskich. Dziecko
traktowane jest jako wizytówka sprawności wychowawczej matki. Macierzyństwo to branie udziału
w pełnym rywalizacji wyścigu, by zostać mistrzynią . Matki żyją w nieustannym biegu, stresie, tzw.
niedoczasie. Często są chronicznie zmęczone, sfrustrowane, wypalone z powodu pracy zawodowej
(wypalenie zawodowe) lub wychowywania dziecka (wypalenie macierzyńskie) . Promowany jest
model hipermacierzyństwa, który charakteryzują: całkowite poświęcenie, wyłączna
odpowiedzialność matki za wychowanie dziecka, nierozłączność, poświęcenie swojego życia i
potrzeb dziecku . W Polsce obok „stereotypu Matki-Polki” funkcjonuje model „kobiety doskonałej”
próbującej sprostać wszystkim obowiązkom naraz . Coraz silniej obecny jest wizerunek kobiety- matki jako „supermatki” i „superwoman”. Jest to coraz powszechniejsze w naszej kulturze
postrzeganie kobiety, która w sposób idealny łączy ze sobą rolę matki, żony/partnerki, córki i
pracowniczki. Takie kobiety pragną robić wszystko idealnie, perfekcyjnie i płacą za to często bardzo
wysoką cenę .
W ciągu ostatnich lat w Polsce dopiero zaczyna mówić się o macierzyństwie w oderwaniu od sielanki, idylli, ukazując matki jako zmęczone, sfrustrowane, zrezygnowane. Matki coraz częściej
poza ukazywaniem macierzyństwa w aspekcie pozytywnym, radosnego doświadczenia, prezentują
również jego zgoła odmienny obraz, wskazując na trudności z nim związane. Coraz częściej
akceptowana jest niepewność kobiety w codziennych zmaganiach z macierzyństwem, jej trudność,
czasami wręcz nieporadność w godzeniu kilku ról jednocześnie.
Równoważenie obowiązków rodzicielskich, zawodowych i osobistych
Równowaga między pracą a życiem rodzinnym to nieustające wyzwanie dla wielu współczesnych
kobiet. W dzisiejszym intensywnym tempie życia, matki stają przed zadaniem harmonijnego
pogodzenia rozwijającej się kariery zawodowej, obowiązków rodzicielskich i osobistych potrzeb. Jak
radzić sobie z tym wyzwaniem, aby osiągnąć satysfakcję i równowagę?
Nie ma jednego idealnego modelu godzenia obowiązków zawodowych i rodzicielskich. Decyzja
rodziców o podziale zadań związanych z zapewnieniem rodzinie możliwie najlepszego bytu – w
wymiarze finansowym i pozaekonomicznym – wynika z wielu uwarunkowań, osobistych i
zewnętrznych. Niegdyś dominował podział prac według kategorii płciowych – kobiety były
odpowiedzialne za sferę domową, czyli opiekę nad dziećmi i zajmowanie się sprawami domu i
rodziny; głównym obszarem zaangażowania mężczyzn było natomiast wykonywanie pracy
zarobkowej, dającej utrzymanie rodzinie. Obecnie w wielu nowoczesnych społeczeństwach
dominuje model, w którym łączenie obydwu sfer w dużej mierze odbywa się przez podwójne
zaangażowanie kobiet, które chcą realizować się także poza domem lub są zmuszone do podjęcia
pracy zarobkowej. W konsekwencji braku możliwości pełnego zaangażowania w obie sfery, poziom
aktywności zawodowej wśród kobiet pozostaje trwale niższy niż wśród mężczyzn.
Przykłady strategii jakie stosują kobiety, by zachować równowagę
Kobiety w biznesie muszą dziś godzić zwiększone wymagania związane z pracą z potrzebami
domowymi, osobistymi i rodzinnymi. Osiągnięcie zdrowej i satysfakcjonującej równowagi między
życiem zawodowym a prywatnym jest niezbędne do udanej kariery i udanego życia. Aby zachować
równowagę, kobiety muszą organizować i ustalać priorytety swoich codziennych zadań,
wykorzystywać dostępne zasoby i pamiętać o znalezieniu czasu dla siebie.
- Rozpoznawanie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym – Rozpoznanie, kiedy
równowaga między życiem zawodowym a prywatnym może być trudna . Kobiety mogą mieć
trudności z priorytetyzacją swoich osobistych i zawodowych potrzeb, przez co czują się
przytłoczone. Ważne jest, aby zwracać uwagę na oznaki, że równowaga między życiem zawodowym a prywatnym jest zachwiana, aby podjąć pozytywne kroki w celu przywrócenia równowagi. Należy zwracać uwagę na wszelkie zmiany fizyczne, takie jak zmęczenie, bóle głowy i trudności w zasypianiu, które mogą wskazywać, że są pod wpływem zbyt dużego stresu. - Efektywne planowanie czasu – Umiejętne zarządzanie czasem staje się kluczowe. Tworzenie
planów, wyznaczanie priorytetów, ale i umiejętne delegowanie obowiązków pomaga
zminimalizować stres związany z równoczesnym prowadzeniem życia zawodowego i byciem
zaangażowaną mamą czy córką, wnuczką (np. częściową opiekunką starszych rodziców czy
dziadków). - Redukcja stresu poprzez organizację – Organizacja jest kluczem do zmniejszenia stresu w każdym środowisku — w tym w życiu zawodowym. Dla kobiet pracujacych szczególnie ważne jest, aby pozostać zorganizowanym, aby prowadzić zrównoważone życie. Ważne jest, aby ustalać priorytety zadań — zarówno w pracy, jak i poza nią — ale także wiedzieć, kiedy najlepiej delegować zadania lub wybierać skróty. Poświęcając czas na ocenę, co jest najważniejsze, a co może poczekać, możesz znacznie obniżyć poziom stresu.
- Wykorzystanie technologii i delegowanie zadań – Kobiety odnoszące sukcesy w pracy są wysoce wykwalifikowane w równoważeniu wymagań swojej kariery i życia osobistego. Wykorzystanie technologii i delegowanie zadań to dwa kluczowe sposoby na osiągnięcie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym.
- Tworzenie granic między pracą a domem – Tworzenie granic między pracą a domem może być
jednym z najtrudniejszych aspektów osiągnięcia dobrej równowagi między życiem zawodowym a
prywatnym dla kobiet pracujących . Istotne jest, aby zobowiązania zawodowe nie kolidowały z
życiem rodzinnym i czasem prywatnym. Kobiety powinny wyznaczyć jasne granice między życiem
zawodowym a rodzinnym, na przykład określić, jakie pory dnia i tygodnia będą poświęcać pracy, a
jaki czas poświęcić rodzinie. - Kontakt z rodziną i przyjaciółmi – Zachowanie zdrowej równowagi między życiem zawodowym a
prywatnym jest ważne dla każdej kobiety aktywnej zawodowo. Jedną z najważniejszych części tej
równowagi jest utrzymywanie kontaktu z rodziną, przyjaciółmi i hobby. Łączenie się z rodziną może pomóc w stworzeniu poczucia wsparcia i stabilności, zwłaszcza w trudnych czasach. Docieranie do przyjaciół i pozostawanie w kontakcie to dobry sposób na zmniejszenie stresu i promowanie dobrego samopoczucia. - Maksymalizacja elastycznych opcji pracy– Elastyczne opcje pracy pozwalają kobietom aktywnym zawodowo zmaksymalizować równowagę między życiem zawodowym a prywatnym . Elastyczność może przybierać formę pracy zdalnej, pracy w niepełnym wymiarze godzin lub skróconych godzin. Te opcje pracy zapewniają kobietom biznesu swobodę pracy na własnych warunkach, we własnym czasie i w środowisku, które najlepiej pozwala im wykonywać swoją najlepszą pracę. Niektórym kobietom biznesu praca zdalna lub w niepełnym wymiarze godzin może zapewnić większą swobodę i elastyczność. Praca zdalna pozwala pracującym kobietom lepiej zarządzać swoim harmonogramem i potencjalnie zaoszczędzić pieniądze na kosztach transportu i dojazdów do pracy.
- Tworzenie ogólnej wspierającej atmosfery – Tworzenie ogólnej wspierającej atmosfery jest
ważne dla kobiet biznesu, aby zachować zdrową równowagę między życiem zawodowym a prywatnym. Można to osiągnąć poprzez poszanowanie różnorodności i wspieranie postawy zrozumienia i wsparcia wobec współpracowników. - Wsparcie partnera i rodziny – Otwarta komunikacja z partnerem i rodziną jest kluczowa.
Wspólne podejmowanie decyzji, dzielenie się obowiązkami domowymi oraz wspieranie się
nawzajem to podstawa harmonijnego funkcjonowania rodziny. - Inwestycja w opiekę dzieci – Wybór odpowiedniej opieki dla dzieci, czy to przedszkole, opiekunka czy pomoc dziadków, daje matce pracującej pewność, że jej dziecko jest w dobrych rękach, co pozwala skoncentrować się na pracy.
- Niezaniedbywanie siebie – Ostatnie, ale nie mniej istotne, to zadbanie o siebie. Znalezienie czasu na odpoczynek, hobby czy codzienną chwilę relaksu to kluczowe elementy dbania o równowagę psychiczną i fizyczną. Wyzwania matki pracującej nie są łatwe, ale z odpowiednim podejściem i wsparciem można osiągnąć harmonię między życiem zawodowym a rodzinnym. Elastyczność, efektywne zarządzanie czasem, wsparcie ze strony partnera i rodziny oraz dbanie o siebie to kluczowe elementy skutecznego radzenia sobie z tym wyzwaniem. Każda matka pracująca to nie tylko profesjonalistka, ale również kobieta, która zasługuje na spełnienie we wszystkich sferach życia.
Zmiany społeczne i polityczne, które ułatwiają pracę kobietom – matkom w Polsce
Pracujące matki łączą bycie rodzicem na pełny etat z karierą zawodową. Nie jest to łatwe zadanie,
dlatego też ustawodawca przewidział dla nich szereg ułatwień i przywilejów. Oprócz najbardziej
znamiennego 800+ pracujące matki mogą liczyć na wiele względów już w czasie ciąży oraz
sprawowania opieki nad dzieckiem. Dodatkowe dni wolne, przerwy na karmienie dziecka, zakaz
wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych to tylko niektóre z przywilejów przewidzianych dla
matek, które starają się łączyć wychowywanie potomków z rozwijaniem swoich karier.
Ochrona pracujących matek w ciąży
Podstawowym aktem chroniącym matki czynne zawodowo jest Ustawa Kodeks pracy (dalej jako
kp). Zgodnie z przepisami powyższej ustawy pracodawca nie ma prawa zwolnić i prowadzić
przygotowań do wypowiedzenia kobiety od momentu zajścia w ciążę do dnia porodu, a także w
czasie przebywania przez nią na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim bądź wychowawczym.
Wyjątkiem jest sytuacja, w której zachodzą przesłanki do rozwiązania umowy o pracę bez
wypowiedzenia z art. 52 kp lub likwidacja zakładu pracy.
Pracodawca nie może również nakazywać pracownicom w ciąży wykonywać pracę w godzinach
nocnych, tj. między godziną 21.00 a 7.00. Co więcej, ciężarna pracownica nie powinna również
wykonywać obowiązków pracowniczych w godzinach nadliczbowych (czyli zostawać w pracy dłużej
niż to wynika z umowy o pracę). Pracodawca nie może także delegować pracownicy w ciąży bez jej
wyraźnej zgody oraz zatrudniać jej w przerywanym czasie pracy.
Dodatkowo art. 176 kp wskazuje, że kobiety w ciąży i karmiące dziecko piersią nie mogą
wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących mieć
niekorzystny wpływ na ich zdrowie, przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią. Lista prac
uciążliwych znajduje się w załączniku do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r.
w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią.
Pracujące matki a prawo do dodatkowych urlopów:
Oczywiste jest, że kobieta w ciąży oraz w ciągu następnych miesięcy po urodzeniu dziecka może nie
być w stanie wykonywać swoich obowiązków zawodowych. Kodeks pracy przewidział takie
sytuacje, dlatego też pracujące matki mogą liczyć na dodatkowe dni urlopowe. Dodać wypada, że
nie tylko w materii prawa pracy pracujące matki mogą liczyć na pomoc. Istnieją także przeróżne
programy socjalne wspierające matki, takie jak wspomniane wyżej 800+ czy becikowe oraz
świadczenie rodzicielskie. Na jakie konkretnie przywileje mogą liczyć pracujące matki? Ile z nich
jest ogólnymi programami wsparcia, a ile przysługuje wyłącznie matkom czynnym zawodowo?
- Pierwszym z „urlopów”, jaki przysługuje pracującym matkom, jest zwolnienie lekarskie (tzw. L4),
które gwarantuje wyższy wymiar zasiłku chorobowego, jak też wydłużony okres tego zasiłku.
Reguluje to art. 11 ust. 2 Ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Za czas choroby przypadającej w czasie ciąży przysługuje zasiłek
chorobowy w wysokości 100% podstawy zasiłku. Przy czym rodzaj choroby nie ma tu znaczenia,
zasiłek jest gwarantowany niezależnie od przyczyny niezdolności do pracy. Co więcej, okres
zasiłkowy wydłużony zostaje ze 182 do 270 dni. - Kolejnym, już „pełnoprawnym”, urlopem jest ten macierzyński. Czas jego świadczenia jest zależny
od liczby urodzonych dzieci podczas jednego porodu. I tak w podstawowym wymiarze – przy
urodzeniu jednego dziecka wynosi on 20 tygodni; w przypadku urodzenia bliźniąt – 31 tygodni; przy trojaczkach – 33 tygodnie; czworaczki uprawniają do 35 tygodni urlopu; w przypadku urodzenia pięciorga lub więcej dzieci przy jednym porodzie – 37 tygodni urlopu. - Następny jest urlop rodzicielski. Jeżeli matka wykorzystała urlop macierzyński, ma prawo do
skorzystania z urlopu rodzicielskiego. Może on trwać:
41 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
43 tygodni- w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie. - Natomiast pracownicy – rodzice dziecka posiadającego tzw. zaświadczenie „Za życiem”, mają
prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do:
65 tygodni – w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie;
67 tygodni – w przypadku urodzenia więcej niż jednego dziecka przy jednym porodzie.
Jednak 9 tygodni z tych 41 tygodni przysługuje na wyłączność drugiemu z rodziców
Przywileje po powrocie do pracy - Kiedy już matka zdecyduje się powrócić do zawodowej aktywności, może liczyć na kolejne
ułatwienia ze strony ustawodawcy. - Zgodnie z art. 187 kp pracownica karmiąca dziecko piersią ma prawo do dwóch półgodzinnych
przerw w pracy wliczanych do czasu pracy. Pracownica karmiąca więcej niż jedno dziecko ma prawo również do dwóch przerw, ale już po 45 minut każda. Jeżeli wymiar czasu pracy wynosi mniej niż 6 godzin, pracownicy przysługuje jedna 30-minutowa przerwa na karmienie. Niestety pracownicy zatrudnionej przez czas krótszy niż 4 godziny dziennie przerwy na karmienie nie przysługują. - Z kolei art. 188 kp przewiduje dodatkowe dni wolne na opiekę nad dzieckiem. Mianowicie
pracujące matki wychowujące dziecko w wieku do 14 lat mają prawo do zwolnienia od pracy w
wymiarze 16 godzin albo 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, w ciągu roku kalendarzowego. - Od 26 kwietnia 2023 r. zaczęły obowiązywać przepisy dotyczące urlopu opiekuńczego. Wymiar
urlopu opiekuńczego to 5 dni w roku kalendarzowym (bez względu na wymiar etatu danego
pracownika). Urlopu udziela się na wniosek pracownika.
Świadczenia pieniężne na dziecko
Matki, nie tylko te pracujące, mogą liczyć na szereg świadczeń socjalnych z tytułu urodzenia i
wychowywania dzieci. Z racji tego, że artykuł skupia się na pracujących matkach, a niniejsze
świadczenia są świadczeniami ogólnymi, zostaną one jedynie opisane skrótowo.
Poniżej określone zostały świadczenia na dziecko w kwotach ustalonych na rok 2024: - becikowe – wynosi 1000 zł i jest wypłacane jednorazowo. Przysługuje osobom posiadającym
ubezpieczenie zdrowotne, jeżeli dochód na jednego członka w rodzinie nie przekracza 1922 zł netto miesięcznie; - kosiniakowe – wynosi 1000 zł miesięcznie i jest wypłacane przez 12 miesięcy przy narodzinach
jednego dziecka, aż do 71 miesięcy w przypadku narodzin więcej niż 4 dzieci podczas jednego
porodu. Kosiniakowe przysługuje bez względu na wysokość dochodu. - program 800+ – wynosi 800 zł miesięcznie i obecnie kwota ta wypłacana jest na każde dziecko do
ukończenia przez nie 18. roku życia, niezależnie od sytuacji materialnej rodziny;
zasiłki rodzinne – istnieje cały szereg różnego rodzaju zasiłków. Prawo do zasiłku uzależnione jest od spełnienia przez rodziców kryterium dochodowego
Podsumowanie
Łączenie obowiązków zawodowych i rodzicielskich to wyzwanie dla większości pracujących
rodziców. Podstawową trudność stanowi dla nich osiągnięcie zdrowej równowagi między życiem
zawodowym i rodzinnym, umożliwiającej równoległe spełnienie aspiracji, potrzeb i wymagań
właściwych dla obu sfer . Matki pracujące XXI wieku stykają się z wyzwaniami, które wynikają z
dynamicznie zmieniającego się świata pracy. Nieustanny rozwój technologii, elastyczne formy
zatrudnienia i globalizacja sprawiają, że matki muszą być elastyczne i gotowe na adaptację do
nowych realiów.
Bibiografia:
- M. Mikołajczyk , M. Stankowksa „ Aktywność zawodowa a macierzyństwo” Wydawnictwo
Akadamii Pedagogiki specjalnej Warszawa 2021 - M.Lewicka „ Rekonstrukcje zycia codziennego współczesnych matek . Uniwersytet
Kazimierza Wielkiego w Bydgodzczy - Kiełczewska, A., Kukołowicz, P., Wincewicz, A. (2022), Praca a dom. Wyzwania dla rodziców i
ich konsekwencje, Polski Instytut Ekonomiczny, Warszawa. - Źródło internetowe : https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-pracujace-matki-na-jakie-
przywileje-moga-liczyc