Przemoc domowa jest niezwykle trudnym i często ciężkim do zrozumienia zjawiskiem, które dotyka miliony osób na całym świecie. Jej skutki mogą okazać się głęboko destrukcyjne nie tylko fizycznie, ale także psychicznie. Znęcanie poza śladami na ciele pozostawia trwałe blizny psychiczne. Formy jakie przybiera przemoc domowa są kuriozalnie bogate, co dobitnie pokazuje tragiczna historia Gisele Pelicot- jej oprawca wykorzystał manipulację i odurzenie, by systematycznie wykorzystywać seksualnie kobietę. 

Gisele Pelicot była zwykłą kobietą, taką, którą każdy z nas może spotkać codziennie na ulicy. Niestety wpadła w pułapkę przemocy domowej, z której nie było łatwo jej uciec. Jej cierpienie trwało zdecydowanie za długo. Jej partner przez ponad dekadę stosował wobec niej różne techniki manipulacji, które miały na celu nie tylko kontrolowanie jej życia, ale również izolowanie od bliskich. “Straciłam 10 lat mojego życia” – mówi Gisele w wywiadzie. 

Istotnym elementem tej okropnej układanki stały się substancje odurzające. Alkohol i narkotyki były podawane kobiecie przez jej partnera, co dodatkowo utrudniało jej zdolność do obrony. Gisele znajdując się w stanie upojenia była dla partnera obiektem łatwym do zmanipulowania. Jej cierpienie przez tak długi czas pozostawało w cieniu. Gdy była w takim stanie, sprawca mógł łatwiej wykorzystać ją seksualnie. Gisele stała się ofiarą systematycznego wykorzystywania, które przez długi czas pozostawało w cieniu. Co gorsze kobieta do pewnego czasu nie była świadoma tego w jaki sposób jest wykorzystywana przez swojego byłego już męża. Kobieta zauważyła u siebie niepokojące zmiany: zaczęły wypadać jej włosy, jej waga znacznie spadła, pojawiły się problemy ginekologiczne, a co najgorsze – cierpiała na zaniki pamięci, których w żaden sposób nie mogła wyjaśnić – zupełnie nie pamiętała niektórych dni i nocy. Na początku przypisała te objawy początkowym stadium choroby Alzheimera. Jej mąż chętnie woził ją do lekarzy, tak by specjaliści ustalili co dzieje się z kobietą – niestety nawet oni nie byli w stanie wyjaśnić jej stanu. Gisele Pelicot od długiego czasu źle się czuła. Zaczęła chudnąć, wypadały jej włosy, miała problemy ginekologiczne i cierpiała na niewyjaśnione zaniki pamięci. Kobieta w ogóle nie pamiętała niektórych nocy i dni. Początkowo obawiała się, że może to być początek choroby Alzheimera. Mąż woził ją do lekarzy, ale specjaliści nie ustalili, co dolega kobiecie. Tymczasem rzeczywistość okazała się szokująca.

Dopiero w 2020r. kobieta została wezwana na komisariat policji. Tam funkcjonariusze poinformowali ją o tym, że jej mąż cyklicznie od lat dodawał do jej posiłków i picia środki nasenne, po to by gwałcić ją w towarzystwie innych mężczyzn, którzy dopuszczali się tego samego. 

Ta sytuacja pokazuje, że oprawcy w swoich działaniach mogą być tak przebiegli, że ofiara nie jest świadoma tego, że jest wykorzystywana. 

Słów kilka o manipulacji

Manipulacja jest procesem, w którym jedna osoba wpływa na myśli, emocje i działania innej w sposób niebezpośredni, często podstępny. Ma ona na celu kontrolowanie ofiary i utrzymanie nad nią władzy. Stosowanie pewnych metod manipulacji sprawia, że ofiara podważa swoją rzeczywistość i dezorientuje się – co pozwala oprawcy na “sterowanie” nią. Sprawca może stosować szantaż emocjonalny, grożąc krzywdą sobie lub innym, oraz izolować ofiarę od bliskich, co zmniejsza jej wsparcie i czyni ją bardziej zależną.

Przykłady:

– Gaslighting: To technika polegająca na podważaniu rzeczywistości ofiary, co prowadzi do wątpliwości co do własnych myśli i uczuć. Sprawca może negować wydarzenia lub mówić, że ofiara „przesadza”, co destabilizuje jej pewność siebie.

– Izolacja: Sprawca może próbować izolować ofiarę od rodziny i przyjaciół, co zmniejsza jej wsparcie emocjonalne. Może to obejmować kontrolowanie, z kim ofiara się spotyka lub gdzie chodzi.

–Kontrola finansowa: Przemocowiec może ograniczać dostęp ofiary do pieniędzy lub kontrolować wydatki, co uniemożliwia jej samodzielność i ucieczkę z toksycznej sytuacji.

–Szantaż emocjonalny: Sprawca może wykorzystywać emocje, takie jak poczucie winy, aby manipulować ofiarą. Może grozić, że się zabije lub sprawi sobie krzywdę, jeśli ofiara nie spełni jego żądań.

–Obwinianie: Sprawca często obwinia ofiarę za swoje zachowania. Może twierdzić, że to jej wina, że jest agresywny, co prowadzi do dalszego obniżenia poczucia własnej wartości ofiary.

–Idealizacja i deprecjacja: Sprawca może na początku idealizować ofiarę, aby ją zdobyć, a później zacząć ją poniżać. Ta cykliczna zmiana może powodować, że ofiara czuje się zagubiona i niepewna.

–Użycie dzieci: Przemocowiec może wykorzystywać dzieci do manipulacji, grożąc, że odbierze je ofierze lub w inny sposób wpłynie na ich dobrostan, co utrudnia ofierze podjęcie decyzji o odejściu.

Wykorzystywanie seksualne

Systematyczne wykorzystywanie seksualne, jakiego doświadczyła Gisele, jest jednym z najbardziej brutalnych skutków przemocy domowej. Badania pokazują, że kobiety doświadczające przemocy psychicznej są znacznie bardziej narażone na przemoc seksualną. Z danych Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że około 1 na 3 kobiety na całym świecie doświadczyła przemocy fizycznej lub seksualnej ze strony partnera.

Gisele ze względu na swoją nieświadomość nie była w stanie zgłosić organom ścigania swojej sytuacji. Statystyki pokazują, że wiele osób nie zgłasza takich przypadków, obawiając się, że nie zostaną potraktowane poważnie. Z raportu Amnesty International wynika, że ofiary przemocy domowej są o 50% bardziej narażone na doświadczenie przemocy seksualnej w porównaniu do kobiet, które nie były ofiarami przemocy.

Statystyki dotyczące przemocy w rodzinie

Przemoc domowa jest powszechnym problemem społecznym, który dotyka wiele osób. Według raportu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji z 2021 roku w Polsce blisko 90% przypadków przemocy domowej dotyczyło kobiet. Tylko w 2020 roku zgłoszono ponad 100 tysięcy przypadków przemocy domowej, co pokazuje, jak duży jest to problem. Wiele z tych przypadków nigdy nie wychodzi na jaw, co sprawia, że liczby te mogą być znacznie wyższe.

Historia Gisele Pelicot jest smutnym przypomnieniem o tym, jak manipulacja i odurzanie mogą prowadzić do brutalnych skutków przemocy domowej. Ważne jest, aby ofiary takich sytuacji miały dostęp do wsparcia i mogły skorzystać z pomocy. Edukacja społeczeństwa na temat przemocy w rodzinie oraz technik manipulacji może przyczynić się do lepszego zrozumienia problemu i jego skutków.

Źródła

1. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), “Violence Against Women Prevalence Estimates, 2018.”

2. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji, “Raport o przestępczości w Polsce, 2021.”

3. Amnesty International, “The Truth About Women’s Rights: A Global Perspective, 2020.”