Każde dziecko jest inne, dlatego też, jako opiekunowie powinniśmy pamiętać o tym, że interpretacja oraz sposób odczuwania dotyku jest sprawą indywidualną. Warto od najmłodszych lat naszej pociechy uczyć ją jak rozpoznawać nieodpowiednie dotknięcia i jak reagować. Mamy wpływ na to jak nasze dziecko postrzega swoje własne granice oraz jaką relację ma ze swoimi własnymi uczuciami. 

Zły dotyk jest poważnym problemem, dla często nieświadomych dzieci, mogącym w konsekwencji długotrwale krzywdzić na wielu płaszczyznach psychicznych czy fizycznych. 

Najważniejszym jest uświadomienie swoim podopiecznym, że mają prawo do swojego ciała oraz wyjaśnienie, że nikt nie powinien ich dotykać w sposób nieodpowiedni lub niechciany.

Teraz może nasunąć się pytanie: jak mogę wytłumaczyć mojemu dziecku co jest nieodpowiednie i niechciane? Prawdą jest, że im wcześniej będziemy uczyć nasze dzieci o znaczeniu złego dotyku, tym bardziej będą one świadome swojej własnej osoby, tego co mogą zrobić, czego nie lubią, co sprawia im przyjemność, a co wprowadza je w dyskomfort. 

Skupimy się teraz na przykładowej rozmowie, którą możemy przeprowadzić z dzieckiem, aby wytłumaczyć różnicę pomiędzy dobrym, a złym dotykiem.

Warto jest zacząć rozmowę od zadania pytania: „Czym jest dla ciebie dobry dotyk, a czym zły dotyk?”. Dziecko najprawdopodobniej wspomni o przytulaniu, głaskaniu czy buziaku. W tym momencie warto jest upewnić się, czy kojarzy ten dotyk ze swoją przyjemnością i dobrym samopoczuciem, pytając: „Jak się wtedy czujesz?” lub jeśli dziecko jest mniejsze „Czy to lubisz”, „Czy jest to dla Ciebie przyjemne?”.

Gdy dziecko potwierdzi, że odbiera dobry dotyk jako przyjemność dla siebie samego, możemy zadać kolejne pytanie: „A czym jest dla Ciebie zły dotyk?”. Dziecko najprawdopodobniej wymieni zachowania takie jak bicie, kopanie czy gryzienie. Wtedy również upewniamy się, czy zły dotyk rozumie jako coś nieprzyjemnego, niekomfortowego dla siebie zadając pytania takie jak: „Czy tego nie lubisz”’ „Czy w takim razie to jest dotyk, który sprawia ci ból?”. Gdy już wiemy, w jaki sposób nasze dziecko postrzega zagadnienie dobrego i złego dotyku możemy przejść do uświadomienia mu, że ważne jest to, czy chce być ono dotykane, czy nie. 

– „Jeśli chcesz być przytulany czy głaskany to jest to dobrym dotykiem, jeżeli tego nie chcesz i czujesz się z nim źle to jest to już złym dotykiem”. 

– „Jeżeli jest osoba, która nie przestaje Cię dotykać, powiedz wyraźnie stop i szybko przyjdź z tą informacją do mnie, żebym mogła wytłumaczyć tej osobie, aby więcej tego nie robiła, bo ty tego nie lubisz. Dzięki temu więcej tego nie zrobi, dlatego ważne jest, żebyś mi o takich sytuacjach powiedział”.

Po takich zdaniach opiekun powinien podsumować, czym różni się zły dotyk od dobrego i upewnić się, że dziecko rozumie i pamięta jak ma się zachować, gdy rozpozna zły dotyk. Trzeba też mieć na uwadze to, aby dziecko wiedziało, że inni ludzie również mają prawo nie chcieć wykonywać jakiejś czynności związanej z dotykiem i w takiej sytuacji również ono powinno potrafić uszanować jej granice. 

W przeprowadzaniu takiej rozmowy pomocne mogą okazać się również materiały edukacyjne, które obrazują dziecku, w sposób odpowiedni do ich wieku, czym jest zły dotyk i jak reagować w sytuacjach, w których do niego dochodzi. Można takie materiały znaleźć przykładowo na YouTube lub innego rodzaju aplikacjach.

Co ciekawe, zły dotyk wcale nie musi być w rozumieniu prawnym formą przestępstwa. Przykładem może być wymuszanie na dziecku pocałunków, objęć lub innych form fizycznego kontaktu, gdy dziecko nie czuje się komfortowo. Co może słyszeć od dorosłych dziecko w takich sytuacjach?

„Daj cioci buziaka, tak dawno się nie widzieliśmy”, „chodź do wujka na kolano, tak już urosłaś”, „nie wstydź się, no pocałuj kolegę w usta, buziak”, „masz takie śliczne kręcone włoski (głaskanie)” i wiele innych sytuacji. Okazują się być one naszą codziennością i w takich sytuacjach powinniśmy w sposób kategoryczny uszanować słowa naszego dziecka oraz jako opiekunowie poprzeć je w odmowie. Ważna również jest umiejętność zrozumienia słowa „NIE” skierowanego w naszą stronę. To, że jesteśmy opiekunami dzieci, nie upoważnia nas do złego dotyku i wprowadzania podopiecznego w dyskomfort. Jeśli dziecko odmawia swoim opiekunom przytulenia, pocałunku i tym podobnych zachowań powinniśmy to uszanować. Złym dotykiem jest również: dotykanie prywatnych części ciała dziecka w sposób nieodpowiedni, próby dotyku w sposób, który wywołują ból lub dyskomfort, manipulowanie dzieckiem, żeby wykonało nieodpowiednie dotknięcia na sobie lub innych, czy niewłaściwe dotykanie dziecka podczas kąpieli, przebierania lub ubierania.

Nauka dzieci jakie miejsca ciała są prywatne oraz zwrócenie uwagi na to, że tych miejsc nikt nie powinien dotykać jest niezbędna i niezaprzeczalnie potrzebna. Jeśli podejrzewasz, że dziecko jest ofiarą złego dotyku, jak najszybciej zgłoś to odpowiednim służbom. Warto pamiętać, że każde dziecko zasługuje na bezpieczne i pełne szacunku otoczenie, dlatego też opiekunowie powinni wspierać dzieci rozmową na temat uczuć i granic, aby pomóc im chronić się przed nieodpowiednim dotykiem.